Στις 27.02.1943 αφήνει την τελευταία του πνοή ο Έλληνας ποιητής Κωστής Παλαμάς. Στα 84 χρόνια της βιολογικής του ζωής κατάφερε να γίνει αρχηγέτης μιας από τις σημαντικότερες της πατρίδας μας λογοτεχνικής γενιάς και να αφήσει τα ίχνη του στα Ελληνικά Γράμματα ανεξίτηλα στο πέρασμα των ετών, ώστε δικαίως να αποκαλείται και Εθνικός μάς ποιητής.
Ως ελάχιστο φόρο τιμής στη μνήμη του θα θέλαμε σήμερα να αφιερώσουμε λίγα λόγια.
Η παρουσία του στα Ελληνικά Γράμματα αρχίζει το 1875, όταν έστειλε και δημοσίευσε στίχους στο Αττικό Ημερολόγιο και συμμετείχε στο Βουτσιναιο ποιητικό διαγωνισμό με την ποιητική συλλογή «Ερώτων Έπη». Δέκα χρόνια αργότερα, 1886, εξέδωσε για πρώτη φορά έργο του, «Τα τραγούδια της πατρίδος μου». Ο κύκλος του ολοκληρώθηκε το 1935 με τη συλλογή του «Οι νύχτες του Φήμιου».
Ο Κωστής Παλαμάς, σε όλα αυτά τα 50 χρόνια, άφησε «βαριά τη σκιά» του στους σύγχρονους ομότεχνούς του σε όλα τα είδη του λογοτεχνικού λόγου. Αλλά συνάμα, υπηρέτησε και τη δημοσιογραφία, με πλήθος άρθρων, χρονογραφημάτων, μελετών και κριτικών σημειωμάτων του.
Η Νέα Αθηναϊκή Σχολή, της οποίας πνευματικός ηγήτορας ήταν ο Κωστής Παλαμάς, καθόρισε αποφασιστικά όχι μόνο την πνευματική δημιουργία των σύγχρονων του, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις, ιδίως μέσω του Παλαμικού έργου, και τον τρόπο με τον οποίο οι κατοπινές γενιές ασχολήθηκαν με την ποίηση και τα άλλα λογοτεχνικά είδη, κριτική και δοκίμιο π.χ., πεζογραφία, θέατρο, μεταφράσεις. Δηλαδή άλλοι ακολούθησαν ακριβώς από την αρχή ως το τέλος τα βήματα του μεγάλου μας ποιητή και άλλοι ξεκίνησαν από άρνηση της Παλαμικής ποίησης και ποιητικής και χάραξαν δικούς τους δρόμους.
Δεν πρέπει, όμως, να ξεχνούμε και ότι χάρη στον Παλαμά η δημοτική γλώσσα καθίσταται το μέσο της ποιητικής έκφρασης, σημειώνοντας καθοριστικές επιτυχίες στον αγώνα της εναντίον της καθαρεύουσας κατά τα δύσκολα χρόνια του ξεκινήματος του 20ου αιώνα στην ελληνική λογοτεχνία και κοινωνία.
Η κηδεία του Κωστή Παλαμά στις 28 Φεβρουαρίου του 1943, τέλος, όπως όλοι ξέρουμε, εξελίχθηκε σε σημαντική αντιστασιακή πράξη στη διάρκεια της ναζιστικής Κατοχής, αφού χιλιάδες πατριώτες παραβρέθηκαν και έψαλλαν τον εθνικό ύμνο μπροστά στους ένοπλους Γερμανούς κατακτητές.
Ενδεικτική βιβλιογραφία
- Κορδάτος Γ., Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, εκδόσεις Συλλογή, Αθήνα, 2010
- Πολίτης Λ., Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, ΜΙΕΤ, Αθήνα, 1998.
- Δημαράς Κ.Θ., Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, εκδόσεις Γνώση, Αθήνα, 2000
- Vitti M., Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, εκδόσεις Οδυσσέας, Αθήνα 2016.
* Ο Γεώργιος Η. Ορφανός είναι φιλόλογος
