Του ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΑΠΑΔΑΚΗ*
Άδοξο τέλος είχε ένα ιστορικό καφενείο σ’ ένα χωριό του δήμου Αγίου Βασιλείου, το Βάτο, οι τελευταίοι ιδιοκτήτες μη γνωρίζοντας προφανώς την ιστορικότητά του μία μέρα του περασμένου Ιουλίου μ’ ένα συνεργείο το «κατεδάφισαν».
Μάλιστα τόση ήταν η σβελτάδα τους που ο άνθρωπος που το λειτουργούσε μέχρι τότε μόλις και μετά βίας πρόλαβε να βγάλει τα πράγματά του. Οι εργάτες του συνεργείου μάλιστα προσφέρθηκαν να τον βοηθήσουν προκειμένου η κατεδάφιση να μην καθυστερήσει.
Δεν γνωρίζω αν οι τελευταίοι ιδιοκτήτες γνώριζαν τι σημαίνει για την οικογένεια των Γιαννακάκηδων ή ύπαρξη αυτού του ιστορικού πράγματι καφενείου.
Εκείνο που μπορώ να καταθέσω μετά λόγου γνώσεως είναι το εξής περιστατικό. Όταν ήρθε δυστυχώς για τελευταία φορά μαζί με ένα ανιψιό του ο Ευπρέπιος Γιαννακάκης, πατέρας του τελευταίου ιδιοκτήτη μου είχε πει:
«Νικολάκη, ζω μακριά από τον τόπο που με γέννησε και που αγαπώ πάρα πολύ, τούτο το καφενείο μου κρατά ζωντανή τη μνήμη του χωριού και των προγόνων μου. Το συγκεκριμένο καφενείο ήταν συνυφασμένο με την ύπαρξη αυτού του χωριού και όχι μόνο. Ήταν από παλιά το σημείο συνάντησης πολλών ανθρώπων της ευρύτερης περιοχής. Οι Βατιανοί κάθε Κυριακή μετά το τέλος της θείας λειτουργίας άνδρες και γυναίκες έπιναν τον καφέ τους και συζητούσαν τα νέα της εβδομάδος που πέρασε.
Εκείνο όμως που το σημάδεψε ανεξίτηλα ήταν την ημέρα της εορτής του Αγίου Νικολάου, πολιούχου του χωριού.
Μετά τον καφέ, χωριανοί και επισκέπτες αφού έπιναν τον καφέ τους, έτρωγαν τα Σαρακοστιανά καλούδια των γυναικών του χωριού και όλοι μαζί μία παρέα, μικροί και μεγάλοι ευχόντουσαν να είναι όλοι τους καλά και του χρόνου».
Η φετινή εορτή του Αγίου Νικολάου, δεν θύμιζε τίποτα από το παρελθόν και από την ιστορική διαδρομή του ωραίου εθίμου. Ο Βάτος, φάνταζε έρημο τοπίο και όλοι οι επισκέπτες διερωτώντο γιατί;
Σε αυτό το καφενείο οι Βατιανοί ζούσαν μεγάλες χαρές αλλά και λύπες, γλέντια, καφέ παρηγοριάς και ότι άλλο συνέβαινε στο χωριό – Θα μπορούσα να γράψω ακόμη πολλά, για την ιστορία του, όχι μόνο για το χωριό αλλά και για την ευρύτερη περιοχή όπως σου είπα.
Τούτη την ώρα θα αρκεστώ σ’ ένα συγκλονιστικό γεγονός την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής. Οι Γερμανοί το επιτάξανε και το χρησιμοποίησαν ως αποθήκη πυρομαχικών. Όταν έφευγαν θέλησαν να το ανατινάξουν και να το δουν φλεγόμενο.
Με την παρέμβαση δύο χωριανών αλλά κυρίως του επικεφαλής αξιωματικού που όπως φάνηκε πρέπει να ήταν Θεού κομμάτι, το γεγονός απετράπη.
Οι ζημιές όμως που άφησαν πίσω ήταν πολύ μεγάλες.
Ο ιδιοκτήτης Κωνσταντίνος Γιαννακάκης και αργότερα αυτός που κληρονόμησε, Ευπρέπιος Γιαννακάκης, δεν δίστασαν να διαθέσουν κόπο, χρόνο και χρήμα να το αποκαταστήσουν σχεδόν στη σημερινή του μορφή.
Ειλικρινά, θλίβομαι βαθύτατα, κυρίως σαν Βατιανός αλλά και σαν άνθρωπος, το έχω εξάλλου πει και δημόσια.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν σέβομαι την ιδιοκτησία. Τη γνώμη μου γράφω, σωστή ή λανθασμένη.
Δεν διεκδικώ το αλάθητο. Η ιστορία και το αύριο μας ακολουθούν όλους και μας κρίνουν.
* Ο Νικόλαος Γ. Παπαδάκης είναι επίτιμος πρόεδρος Αγιοβασιλιωτών Αττικής
