Πολλοί τομείς επωφελούνται από το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη»

Όπως είχαμε σημειώσει πριν λίγες εβδομάδες, το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» αναμένεται να απορροφήσει μέσα στο 2023 περίπου 11.580 εκατ. €, και το σύνολο των ποσών αυτών θα χορηγηθούν με προκηρύξεις διαγωνισμών και άλλων θεσμικών ενεργειών που έχουν υπολογιστεί μέχρι το τελευταίο ευρώ από τη γραφειοκρατική ελίτ των Βρυξελλών. Πρόκειται ίσως για τη σημαντικότερη συμβολή στην ανάπτυξη της ΕΕ.

Η διάθεση σοβαρών κονδυλίων στην έρευνα και στην καινοτομία αναμένεται να ενισχύσουν την επιστημονική και τεχνολογική βάση της ΕΕ, μεταξύ άλλων με την ανάπτυξη λύσεων για την αντιμετώπιση προτεραιοτήτων πολιτικής, όπως η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση. Το πρόγραμμα συμβάλλει επίσης στην επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης και ενισχύει την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη. Το σύνολο της προίκας του προγράμματος υπερβαίνει τα 95 δισ. €, για την περίοδο 2021 – 2027, και σημαντικός αριθμός κονδυλίων συμπληρώνει την εθνική και περιφερειακή χρηματοδότηση στον τομέα έρευνας και καινοτομίας.

Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό οι κατανομές αφορούν τρεις κυρίως ενότητες θεμάτων, που είναι:

Ο πυλώνας Ι – Επιστήμη αριστείας που προβλέπει να απορροφήσει περίπου 3,3 δισ. € για το 2023.

Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας	2.126.150.713
Δράσεις «Marie Skłodowska-Curie»	864.130.546
Ερευνητικές υποδομές	311.270.713

Ο πυλώνας ΙΙ – Παγκόσμιες προκλήσεις και ευρωπαϊκή βιομηχανική ανταγωνιστικότητα, που αναμένεται να απορροφήσει άνω των 6 δις €, όπως φαίνεται και στον επόμενο πίνακα, και

Ομάδα «Υγεία»	536.129.598
Ομάδα «Υγεία» – Κοινή επιχείρηση
«Πρωτοβουλία για την Καινοτομία στην Υγεία»	201.390.651
Ομάδα «Υγεία» – «Παγκόσμιο πρόγραμμα για την υγεία EDCTP3»	133.693.568
Ομάδα «Πολιτισμός, δημιουργικότητα και πολυδεκτική κοινωνία»	263.019.298
Ομάδα «Πολιτική προστασία για την κοινωνία»	164.233.634
Ομάδα «Πολιτική προστασία για την κοινωνία» — – Ευρωπαϊκό βιομηχανικό, τεχνολογικό και ερευνητικό κέντρο ικανοτήτων στον τομέα της κυβερνοασφάλειας	p.m.
Ομάδα «Ψηφιακές τεχνολογίες, βιομηχανία και διάστημα»	1.073.294.233
Ομάδα «Ψηφιακές τεχνολογίες, βιομηχανία και διάστημα» – Κοινή επιχείρηση για την ευρωπαϊκή υπολογιστική υψηλών επιδόσεων (EuroHPC)	122.390.944
Ομάδα «Ψηφιακές τεχνολογίες, βιομηχανία και διάστημα» – Κοινή επιχείρηση «Μικροκυκλώματα»	506.097.463
Ομάδα «Ψηφιακές τεχνολογίες, βιομηχανία και διάστημα» – Κοινή επιχείρηση «Έξυπνα δίκτυα και υπηρεσίες»	131.204.255
Ομάδα «Κλίμα, ενέργεια και κινητικότητα»	1.108.861.904
Ομάδα «Κλίμα, ενέργεια και κινητικότητα» – Κοινή επιχείρηση «Ερευνητικό πρόγραμμα ΑΤΜ 3 του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού»	86.511.174
Ομάδα «Κλίμα, ενέργεια και κινητικότητα» – Κοινή επιχείρηση «Καθαρές αερομεταφορές»	231.570.000
Ομάδα «Κλίμα, ενέργεια και κινητικότητα» – Κοινή επιχείρηση «Ευρωπαϊκοί σιδηρόδρομοι»	91.734.167
Ομάδα «Κλίμα, ενέργεια και κινητικότητα» – Κοινή επιχείρηση «Καθαρό υδρογόνο»	195.179.077
Ομάδα «Τρόφιμα, βιοοικονομία, φυσικοί πόροι, γεωργία και περιβάλλον»	1.042.611.524
Ομάδα «Τρόφιμα, βιοοικονομία, φυσικοί πόροι, γεωργία και περιβάλλον» – Κοινή επιχείρηση «Μια Ευρώπη που βασίζεται στην κυκλική βιοοικονομία»	147.800.000
Μη πυρηνικές άμεσες δράσεις του Κοινού Κέντρου Ερευνών	32.345.016
Μερικό σύνολο	6.068.066.506

Ο πυλώνας ΙΙΙ – Καινοτόμος Ευρώπη, που αναμένεται να απορροφήσει περίπου 1,6 δις € για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας, τα Ευρωπαϊκά οικοσυστήματα καινοτομίας και το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας (EIT).

Επισημαίνουμε ότι το πρόγραμμα αυτό, μεταξύ των στόχων του περιλαμβάνει και τους ακόλουθους 2:

να δημιουργήσει γνώση, να ενισχύσει τον αντίκτυπο της έρευνας και της καινοτομίας στην ανάπτυξη, την υποστήριξη και την εφαρμογή ενωσιακών πολιτικών, καθώς και να στηρίξει την αξιοποίηση καινοτόμων λύσεων, καθώς και την πρόσβαση στις λύσεις αυτές, από την ευρωπαϊκή βιομηχανία, ιδίως τις ΜΜΕ, και την κοινωνία, ώστε να αντιμετωπιστούν παγκόσμιες προκλήσεις, μεταξύ άλλων η κλιματική αλλαγή και οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης,
να προωθήσει όλες τις μορφές καινοτομίας, να διευκολύνει την τεχνολογική ανάπτυξη, την επίδειξη και τη μεταφορά γνώσεων και τεχνολογίας, και να ενισχύσει την ανάπτυξη και την εκμετάλλευση καινοτόμων λύσεων.

Τέλος επισημαίνεται ότι τα κονδύλια που έχουν προικοδοτήσει τις δράσεις του έχουν ως στόχο να βοηθήσουν και τα εθνικά κονδύλια, ή κονδύλια του ιδιωτικού τομέα που δεν θα αναλάμβαναν τέτοια πρωτοβουλία, αν δεν είχαν την κοινοτική βοήθεια.

Στη συνέχεια, παραθέτουμε τα στοιχεία βάσης του θεσμικού πλαισίου, ώστε οι ενδιαφερόμενοι να μπορούν να τα συμβουλευτούν, στην περίπτωση που επιθυμούν να διερευνήσουν την ανάμιξή τους στις εν λόγω επιδοτήσεις. Πρόκειται για

Τον Κανονισμός (ΕΕ) 2021/695 ¹, για τη θέσπιση του προγράμματος-πλαισίου έρευνας και καινοτομίας,

Τον Κανονισμός (ΕΕ) 2021/694 ² για τη θέσπιση του προγράμματος Ψηφιακή Ευρώπη,

Τον Κανονισμός (ΕΕ) 2021/947 ³, για τη θέσπιση Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας,

Τον Κανονισμός (ΕΕ) 2021/2115 ⁴, για τη στήριξη των στρατηγικών σχεδίων που πρέπει να καταρτίζονται από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής (στρατηγικά σχέδια για την ΚΓΠ).

Δυο λόγια ίσως για την Καινοτόμο Ευρώπη (πυλώνας III), που προάγει όλες τις μορφές καινοτομίας, συμπεριλαμβανομένης της μη τεχνολογικής καινοτομίας, κυρίως στις ΜΜΕ συμπεριλαμβανομένων των νεοφυών επιχειρήσεων, με τη διευκόλυνση της τεχνολογικής ανάπτυξης, της επίδειξης και της μεταφοράς γνώσης, και ενισχύει την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων.

Αξίζει να δούμε τι προσφέρει ο τομέας έρευνας και καινοτομίας.

* Ο Γιώργος Μαρκατάτος είναι διευθύνων σύμβουλος